Ngày 2.9, lễ khai mạc cuộc diễn tập hàng hải ASEAN – Mỹ (AUMX) đã diễn ra tại huyện Sattahip thuộc tỉnh Chonburi của Thái Lan, dưới sự đồng chủ trì của Phó đô đốc hải quân nước này Charoen Ponkumratsi và Phó tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ – Chuẩn đô đốc Kenneth Whitesell, theo tờ Bangkok Post. Ông Charoen cho hay AUMX nhằm cải thiện sự hợp tác và nâng cao an ninh trong khu vực, nhưng khẳng định cuộc diễn tập không liên quan đến căng thẳng hiện nay ở Biển Đông. “Mục tiêu là huấn luyện các lực lượng hải quân khu vực trong việc hỗ trợ nhân đạo và giảm nhẹ thiên tai”, ông Charoen nhấn mạnh.
Trong khi đó, ông Whitesell cho biết AUMX phản ánh mối quan hệ hợp tác quân sự ngày càng mạnh mẽ trong khu vực và sẽ giúp các bên tăng cường niềm tin cũng như hiểu rõ năng lực lẫn nhau. AUMX là cuộc diễn tập hàng hải đầu tiên giữa Mỹ và 10 nước ASEAN, dù hải quân Mỹ đã tiến hành nhiều cuộc tiếp xúc, tập trận và thăm viếng ở Đông Nam Á trong nhiều thập niên qua. Hồi tháng 10.2018, Trung Quốc cũng đã có cuộc diễn tập hàng hải chung đầu tiên với ASEAN, kéo dài 2 ngày ở khu vực biển phía đông TP.Trạm Giang thuộc tỉnh Quảng Đông.
Tàu tác chiến cận bờ USS Montgomery của Mỹ
AUMX lần đầu tiên này bao gồm các hoạt động ở Thái Lan, Singapore và Brunei trước khi giai đoạn diễn tập trên biển diễn ra tại các vùng biển quốc tế ở khu vực Đông Nam Á, trong đó có vịnh Thái Lan và Biển Đông. Cuộc diễn tập sẽ kết thúc ở Singapore vào ngày 6.9. Tham gia AUMX có hơn 1.250 quân nhân đại diện cho 10 nước ASEAN và Mỹ cùng 8 tàu chiến và 4 máy bay. Trong đó, Mỹ điều tàu tác chiến cận bờ USS Montgomery, khu trục hạm mang tên lửa dẫn đường USS Wayne E.Meyer, 3 trực thăng MH-60 và 1 máy bay tuần tra biển P-8.
Ngoài ra, theo Báo Quân đội nhân dân, chiều 1.9, tàu 18 cùng lực lượng hải quân Quân đội nhân dân Việt Nam đã rời Quân cảng Lữ đoàn 171 Vùng 2 Hải quân, lên đường tham dự AUMX. Dự kiến tàu sẽ đến điểm tập kết diễn tập tại khu vực cách tây nam mũi Cà Mau 55 – 60 hải lý vào hôm nay 3.9 để tham gia các hoạt động diễn tập từ ngày 3 – 5.9. Các thủy thủ trên tàu 18 sẽ thực hiện các khoa mục diễn tập, như chụp ảnh đội hình từ trên không (PHOTOEX) và lên tàu nghi vấn kiểm tra (VBSS). Trước đó, tại cuộc họp báo chiều 22.8, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng cho biết AUMX “là hoạt động được tiến hành theo thỏa thuận giữa các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN và Mỹ năm 2018 là thành viên của ASEAN, Việt Nam sẽ tham gia cuộc diễn tập này”.
Lễ khai mạc cuộc diễn tập AUMX diễn ra tại Thái Lan ngày 2.9
Thông qua AUMX, lực lượng của các nước ASEAN và Mỹ hoạt động như một cấu trúc lực lượng đặc nhiệm hỗn hợp, thực hiện hàng loạt kịch bản thực tế được thiết kế nhằm củng cố khả năng phối hợp trong nhiều lĩnh vực như VBSS và nhận thức trong lĩnh vực hàng hải (MDA). Tổng hành dinh của lực lượng đặc nhiệm được đặt trên tàu tuần tra HTMS Krabi của hải quân Thái Lan và bao gồm đại diện đến từ mỗi quốc gia thành viên ASEAN và Mỹ, theo tờ The Nation.
Một số tàu thương mại đã được phía Mỹ ký hợp đồng làm tàu mục tiêu giả định cho phần VBSS, nhằm tập trung đối phó các mối đe dọa hàng hải. Các đội từ nhiều quốc gia sẽ làm việc cùng nhau để lên và bắt giữ tàu nghi vấn theo nhiều kịch bản thực tế. “AUMX cung cấp cơ hội làm việc cùng nhau trên biển trong các kịch bản huấn luyện mang tính thực tế. Huấn luyện trong những lĩnh vực như MDA, nơi chúng ta có thể chia sẻ thông tin và tích hợp các hoạt động, giúp mỗi bên phối hợp với nhau một cách hiệu quả”, sĩ quan hải quân Mỹ Matt Jerbi, Phó chỉ huy Lực lượng đặc nhiệm AUMX, nhấn mạnh.
Thượng nghị sĩ đối lập Philippines Francis Pangilinan hôm qua kêu gọi chính quyền Tổng thống Rodrigo Duterte thận trọng trong việc soạn thảo thỏa thuận cuối cùng về kế hoạch thăm dò dầu khí chung với Trung Quốcở Biển Đông, theo tờ The Philippine Daily Inquirer. Ông Pangilinan đề nghị Manila trình báo cáo về thỏa thuận cho Thượng viện và công bố chi tiết cho công chúng. Ông Pangilinan đưa ra đề nghị này sau khi Tổng thống Duterte và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tối 29.8 nhất trí thành lập ủy ban chỉ đạo liên chính phủ và ủy ban hợp tác giữa các doanh nghiệp hai nước để xúc tiến việc thăm dò dầu khí chung ở Biển Đông với tỷ lệ ăn chia 60 – 40, trong đó phần hơn nghiêng về Manila.
Dương Phúc
