Seatimes – (ĐNA). Theo tin từ Bộ Ngoại giao, ngày 10/12/2024, Bộ Ngoại giao tổ chức lễ kỷ niệm 30 năm ngày Công ước LHQ về Luật Biển (UNCLOS) được thông qua (10/12/1982-10/12/2024) và chính thức có hiệu lực ngày 16/11/1994. Trải qua quá trình 30 năm, Công ước vẫn là khuôn khổ pháp lý toàn diện và quan trọng bậc nhất, thể hiện khả năng linh hoạt và thích ứng nhằm đối phó với các vấn đề cấp thiết của cộng đồng quốc tế.
Với sự tham dự của hơn 100 đại biểu đến từ LHQ, các cơ quan đại diện nước ngoài tại Việt Nam, các bộ, ngành, các đại sứ, cán bộ lão thành gắn bó với quá trình xây dựng và thực hiện Công ước, cùng nhiều diễn giả trong và ngoài nước.
Phát biểu khai mạc lễ kỷ niệm, Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ một lần nữa nhấn mạnh giá trị, vai trò của Công ước là bản “Hiến pháp của đại dương”, là văn kiện pháp lý quốc tế toàn diện và đầy đủ, điều chỉnh tất cả các hoạt động trên biển, được cộng đồng quốc tế thừa nhận. Đặc biệt, Công ước cũng đã đặt ra cơ sở vững chắc để xác định các vùng biển, từ đó xác lập chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với các vùng biển, cũng như là cơ sở để tiến hành các hoạt động trên biển. Đồng thời, Công ước cũng quy định cơ chế giải quyết tranh chấp tương đối toàn diện nhằm giải quyết hoà bình các tranh chấp nảy sinh giữa các quốc gia liên quan tới giải thích và áp dụng Công ước.
Là một quốc gia ven biển, đồng thời là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, đề cao luật pháp quốc tế, Việt Nam luôn luôn khẳng định tầm quan trọng của Công ước và tuân thủ, thực thi đầy đủ, có trách nhiệm các quy định của Công ước.
Điểm lại các thành tựu của Việt Nam trong việc triển khai, thực thi Công ước từ năm 1994 đến nay, ông Nguyễn Minh Vũ ghi nhận Công ước là điều ước quốc tế duy nhất được nêu tên cụ thể tại các văn kiện đại hội Đảng của Việt Nam, và là cơ sở để Việt Nam xây dựng, ban hành Luật Biển Việt Nam năm 2012, cùng nhiều văn bản, chiến lược, chính sách về phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam, đồng thời được vận dụng để xác định các vùng biển và ranh giới biển.
Việt Nam chủ trương kiên trì giải quyết các bất đồng trên biển bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS, và trên thực tế đã vận dụng Công ước trong việc giải quyết các vấn đề phân định biển với các nước láng giềng.
Bên cạnh đó, Việt Nam tham gia ngày càng chủ động, tích cực và sâu sắc của tại các cơ chế được thành lập theo Công ước, thể hiện tinh thần trách nhiệm và thượng tôn pháp luật của Việt Nam, được cộng đồng quốc tế ghi nhận và đánh giá cao. Việt Nam cũng đã tiến cử các chuyên gia dày dạn kinh nghiệm và trình độ chuyên môn cao tham gia vào các cơ quan được thành lập trong khuôn khổ UNCLOS, trong đó có việc PGS.TS. Đào Việt Hà trúng cử vào Ủy ban Pháp lý và kỹ thuật – cơ quan quyền lực quốc tế về đáy đại dương, và đề cử ứng viên cho vị trí thẩm phán Toà án Quốc tế về Luật Biển (ITLOS) nhiệm kỳ 2026-2035.
Trong khuôn khổ các phiên thảo luận, các diễn giả và đại biểu tham dự cùng nhìn lại quá trình hình thành và có hiệu lực của UNCLOS; các giá trị của Công ước trong 30 năm qua; vai trò thực tiễn của Công ước ở thời điểm hiện tại, trong bối cảnh phát sinh nhiều thách thức phi truyền thống về biển và đại dương… Nhiều vấn đề biển và đại dương được quan tâm như giải quyết tranh chấp biển, thực thi pháp luật trên biển, bảo vệ môi trường biển… được trình bày, trao đổi và thảo luận một cách sâu, rộng, thu hút sự tham gia của các đại biểu.
UNCLOS được thông qua ngày 10/12/1982 và chính thức có hiệu lực ngày 16/11/1994. Việt Nam là một trong 107 nước đầu tiên ký và sau đó phê chuẩn Công ước. Trong Nghị quyết phê chuẩn Công ước, Quốc hội Việt Nam đã khẳng định: “Bằng việc phê chuẩn Công ước của LHQ về Luật Biển năm 1982, nước CHXHCN Việt Nam biểu thị sự quyết tâm cùng cộng đồng quốc tế xây dựng một trật tự công bằng, khuyến khích sự phát triển và hợp tác trên biển”.
Minh Anh
