Hỏi: Tôi bị mất giấy phép lái xe và vừa bị cảnh sát giao thông giam giữ xe vì lỗi không có giấy phép lái xe. Tôi đã đăng ký làm lại bằng lái nhưng 1 tuần sau mới có. Bằng lái xe của tôi sẽ có sau khi bị phạt, vậy khi đóng phạt tôi sẽ phải chịu vi phạm là không có giấy phép lái xe hay là không mang theo giấy phép lái xe?
Luật sư Đặng Văn Cường (Trưởng Văn phòng luật sư Chính pháp – Đoàn luật sư thành phố Hà Nội) trả lời: Điều 58, Luật giao thông đường bộ quy định điều kiện của người tham gia giao thông như sau:
“1. Người lái xe tham gia giao thông phải đủ độ tuổi, sức khoẻ quy định tại Điều 60 của Luật này vàcó giấy phép lái xe phù hợp với loại xe được phép điều khiển do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp.
Người tập lái xe ô tô khi tham gia giao thông phải thực hành trên xe tập lái và có giáo viên bảo trợ tay lái.
2. Người lái xe khi điều khiển phương tiện phải mang theo các giấy tờ sau:
a) Đăng ký xe;
b) Giấy phép lái xe đối với người điều khiển xe cơ giới quy định tại Điều 59 của Luật này;
c) Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe cơ giới quy định tại Điều 55 của Luật này;
d) Giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới”.
Luật sư Đặng Văn Cường
Theo đó, giấy phép lái xe là một trong các loại giấy tờ bắt buộc người lái xe phải mang theo khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông.
Theo quy định tại điểm c, khoản 2, Điều 21, Nghị định 171/2013/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ thì: Người điều khiển xe mô tô không mang theo Giấy phép lái xe sẽ bị phạt tiền từ 80.000 đồng đến 120.000 đồng.
Khoản 5, Điều 21, Nghị định 171/2013 quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ “Phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.200.000 đồng đối với người điều khiển xe mô tô không có Giấy phép lái xe hoặc sử dụng Giấy phép lái xe không do cơ quan có thẩm quyền cấp, Giấy phép lái xe bị tẩy xóa, trừ các hành vi vi phạm quy định tại Điểm b Khoản 7 Điều này”.
Theo những quy định vừa viện dẫn, cả người “không mang theo Giấy phép lái xe” và người “không có giấy phép lái xe” đều bị xử phạt hành chính. Nếu bạn không có giấy phép lái xe xuất trình vào thời điểm bị kiểm tra là bạn đã vi phạm và bị xử phạt hành chính; Giấy hẹn ngày đến lấy bằng mới của bạn chỉ có giá trị chứng minh bạn không thuộc trường hợp “không có Giấy phép lái xe” để bị xử phạt với mức phạt cao chứ không có giá trị thay thế giấy phép lái xe bị mất.
Hiện nay, pháp luật chỉ quy định về trường hợp được phép điều khiển phương tiện khi không có giấy phép lái xe là trong trường hợp giấy phép này bị tạm giữ. Khoản 2, Điều 75 Nghị định 171/2013/NĐ-CP quy định: Cảnh sát giao thông có quyền tạm giữ phương tiện, giấy tờ liên quan đến người điều khiển và phương tiện vi phạm để bảo đảm thi hành quyết định xử phạt hoặc xác minh tình tiết làm căn cứ ra quyết định xử phạt. Khi bị tạm giữ giấy tờ, nếu quá thời hạn hẹn ghi trong biên bản vi phạm hành chính, người vi phạm chưa đến để giải quyết mà vẫn tiếp tục điều khiển phương tiện hoặc đưa phương tiện ra tham gia giao thông, sẽ áp dụng xử phạt như hành vi không có giấy tờ.
Theo quy định này, nếu không mất quyền sử dụng giấy phép lái xe trong thời gian chờ giải quyết vi phạm thì giấy hẹn có giá trị thay thế những giấy tờ bị tạm giữ, người không có giấy phép lái xe vẫn được điều khiển phương tiện trong thời gian chờ xử phạt. Nếu quá thời hạn hẹn đến giải quyết nhưng không đến giải quyết mà vẫn tiếp tục điều khiển phương tiện hoặc đưa phương tiện ra tham gia giao thông thì mới bị xử phạt như trường hợp không có giấy tờ.
Trường hợp của bạn, mặc dù bạn đã được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép lái xe nhưng giấy phép lái xe của bạn đã bị mất, đang trong thời gian chờ cấp lại nên bạn không được phép điều khiển phương tiện tham gia giao thông. Giấy hẹn ngày đến lấy giấy phép lái xe mới của bạn không có giá trị thay thế giấy phép lái xe bị mất.
