Seatimes – (ĐNA). Theo CNN, vụ tấn công nhằm vào lãnh sự quán Iran ở thủ đô Damascus, Syria hôm 1/4/2024 được xem là dấu hiệu leo thang nguy hiểm nhất ở Trung Đông kể từ khi xung đột Hamas – Israel bùng phát trở lại cách đây 6 tháng. Vụ không kích khiến chuẩn tướng Mohammed Reza Zahedi, tư lệnh hàng đầu của lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) và một tư lệnh khác là Mohammad Hadi Haji Rahimi thiệt mạng.
Syria và Iran đổ lỗi cho Israel trong vụ không kích phá hủy một tòa nhà lãnh sự quán. Đây là vụ việc mới nhất trong một loạt các cuộc không kích được cho là của Israel nhằm vào các mục tiêu IRGC và lực lượng Hezbollah do Iran hậu thuẫn ở Syria.
Các cuộc không kích trước đây của Israel không dẫn đến căng thẳng vượt khỏi tầm kiểm soát. Nhưng vụ không kích hôm 1/4 có thể là “giọt nước tràn ly”. Về mặt lý thuyết, lãnh sự quán Iran ở Syria là vùng lãnh thổ chủ quyền của Iran. Đây được coi là cuộc không kích công khai nhất của Israel nhằm vào lãnh thổ Iran trong nhiều năm. Tướng Zahedi cũng là nhân vật cấp cao nhất của IRGC thiệt mạng kể từ khi Mỹ sát hại thiếu tướng Qassem Soleimani vào tháng 1/2020.
“Sự kiện xảy ra ở Damascus hôm 1/4 là đòn Israel giáng mạnh vào Iran nói chung và cá nhân Giáo chủ Ali Khamenei nói riêng”, Mohammad Ali Shabani, một nhà phân tích người Iran, nhận định. “Giáo chủ Iran đang bị đẩy vào thế buộc phải đưa ra các quyết định mang tính bước ngoặt”.
Sau vụ không kích của Israel, Iran đã đưa ra tuyên bố cứng rắn, khẳng định sẽ đáp trả mạnh mẽ Israel và Mỹ. Biện pháp đáp trả Israel của Iran gần như chắc chắn sẽ có sự tham gia của Hezbollah.
Các lực lượng do Iran hậu thuẫn như Hezbollah và Houthi đã công khai tuyên bố đối đầu với Israel để phản đối cuộc xung đột ở Dải Gaza. Nhưng các bên đều cố gắng tránh một cuộc xung đột quy mô ở Trung Đông.
Hezbollah hiện vẫn đang giao tranh thường xuyên với quân đội Israel ở biên giới Lebanon. Trong 6 tháng qua, Hezbollah tỏ ra kiềm chế để tránh leo thang xung đột với Israel.
Nhưng với những gì xảy ra, Israel đang ngày càng chọc giận Iran và các lực lượng do Iran hậu thuẫn. Có thể nói, sự việc xảy ra hôm 1/4 ở Syria một lần nữa đẩy Trung Đông đến bờ vực của một cuộc chiến tranh mở rộng, tác giả Tamara Qiblawi viết trên báo Mỹ CNN.
Mỹ đã liên lạc với Iran để truyền tải thông điệp rằng nước này “không hề liên quan” hay biết trước
Theo báo Mỹ Axios, thông điệp được đưa ra một cách nhanh chóng của Mỹ là điều khác thường. Điều này cho thấy chính quyền Tổng thống Joe Biden đặc biệt quan ngại cuộc không kích của Israel có thể dẫn tới leo thang căng thẳng ở Trung Đông và các nhóm dân quân thân Iran cũng có thể nối lại các cuộc tấn công nhằm vào lực lượng Mỹ.
Một phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia thuộc Nhà Trắng nói với tờ Axios rằng Mỹ “không hề liên quan vụ không kích của Israel hôm 1/4”.
“Chúng tôi hoàn toàn không biết trước về cuộc không kích”, phát ngôn viên nói thêm. Một quan chức Mỹ nói Washington “đã truyền tải thông điệp một cách trực tiếp tới Iran”, theo Axios.
Theo tờ Axios, tình báo Israel đã âm thầm theo dõi hành tung của chuẩn tướng Iran Mohammad Reza Zahedi. Tướng Zahedi đóng vai trò là đầu mối liên lạc, cung cấp vũ khí của Iran cho các lực lượng dân quân ở Syria và Hezbollah ở Lebanon.
Hoàng Hạnh
