Chánh án TAND Tối cao Trương Hoà Bình khi báo cáo về tình hình giải quyết án oan sai tại phiên họp Quốc hội ngày 5/6 cho biết đã đạt được thỏa thuận bồi thường 7,2 tỷ đồng với ông Nguyễn Thanh Chấn (trú tại Thôn Me, xã Nghĩa Trung, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang), người đi tù oan gần 10 năm.
Trước đó, trong lá đơn gửi TAND Tối cao vào năm ngoái, ông Chấn đòi bồi thường về thiệt hại và tổn thất tinh thần tổng cộng là 9,3 tỷ đồng.
Ông Nguyễn Thanh Chấn được minh oan sau 10 năm ngồi tù
Nhận định về vấn đề này, Luật sư Nguyễn Hồng Thái (Công ty luật Hồng Thái) bày tỏ, dường như ông Chấn vẫn còn may mắn hơn rất nhiều so với những người bị oan khác bởi lá đơn kêu oan của ông qua 10 năm mòn mỏi đợi chờ thì giờ đây cũng đã có được những đền đáp.
Vụ án oan sai của ông Nguyễn Thanh Chấn là vụ án oan rất đáng tiếc của nền tư pháp Việt Nam. Từ góc nhìn của một người bình thường, luật sư Nguyễn Hồng Thái cho rằng, số tiền 7,2 tỷ đồng hay nhiều hơn nữa cũng khó có thể bù đắp được những tổn hại về thể chất, tinh thần và những mất mát mà ông Chấn đã phải chịu đựng suốt 10 năm đi tù oan.
Tuy nhiên, nhìn ở góc độ là một luật sư thì luật sư Nguyễn Hồng Thái khẳng định đây là một khoản tiền mà pháp luật quy định người bị thiệt hại được Nhà nước bồi thường do người thi hành công vụ gây ra trong hoạt động tố tụng. Nó được xác định trên cơ sở những thiệt hại thực tế mà người bị thiệt hại phải chịu và việc tiến hành bồi thường được tiến hành trên cơ sở thương lượng giữa cơ quan có trách nhiệm bồi thường với người bị thiệt hại hoặc đại diện hợp pháp của họ.
Do đó việc xác định khoản tiền này là nhiều hay ít, đủ hay chưa đủ chỉ mang tính chất tương đối và phụ thuộc vào thiệt hại thực tế về vật chất, tinh thần của người bị oan sai và phụ thuộc vào sự thỏa thuận giữa người bị thiệt hại và nhà nước. Cụ thể, Điều 7 Luật trách nhiệm bồi thường của nhà nước quy định:
Điều 7. Nguyên tắc giải quyết bồi thường
Việc giải quyết bồi thường phải tuân theo các nguyên tắc sau đây:
1. Kịp thời, công khai, đúng pháp luật;
2. Được tiến hành trên cơ sở thương lượng giữa cơ quan có trách nhiệm bồi thường với người bị thiệt hại hoặc đại diện hợp pháp của họ;
3. Được trả một lần bằng tiền, trừ trường hợp các bên có thoả thuận khác.
Luật sư Nguyễn Hồng Thái
Vậy số tiền bồi thường oan sai cho ông Nguyễn Thanh Chấn sẽ được lấy từ đâu? Luật sư Thái cho biết, theo quy định của Luật trách nhiệm bồi thường thiệt hại của Nhà nước thì người bị thiệt hại được Nhà nước bồi thường kịp thời, công khai. Kinh phí bồi thường do Ngân sách nhà nước bảo đảm (Điều 52 Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước). Sau đó tùy từng trường hợp, người thi hành công vụ sẽ có trách nhiệm hoàn trả ngân sách.
Cụ thể: Nếu người thi hành công vụ có lỗi cố ý gây ra thiệt hại thì có nghĩa vụ hoàn trả cho ngân sách nhà nước một khoản tiền mà Nhà nước đã bồi thường cho người bị thiệt hại theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền. Nếu người thi hành công vụ có lỗi vô ý gây thiệt hại thì không phải chịu trách nhiệm hoàn trả.
