Seatimes – (ĐNA). Theo Reuters, ngày 15/8/2025, tại Căn cứ Liên hợp Elmendorf-Richardson, Anchorage, Alaska, hội nghị thượng đỉnh được kỳ vọng mở ra một bước ngoặt ngoại giao giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã khép lại mà không đạt được bất kỳ thỏa thuận thuận ngừng bắn hay lộ trình hòa bình cụ thể, dù cả hai nhà lãnh đạo đều đánh giá các cuộc đàm phán là “hiệu quả”.
Trong một lần xuất hiện ngắn trước giới truyền thông sau cuộc hội đàm kéo dài gần ba giờ, hai nhà lãnh đạo cho biết họ đã đạt được tiến triển về các vấn đề chưa được nêu rõ. Tuy nhiên, họ không đưa ra chi tiết và không trả lời bất kỳ câu hỏi nào, và ông Trump, người thường rất hay nói, đã phớt lờ những câu hỏi dồn dập từ các phóng viên.
“Có rất nhiều, rất nhiều điểm mà chúng tôi đã đồng ý. Tôi muốn nói rằng có một vài điểm lớn mà chúng ta chưa đạt được, nhưng chúng ta đã đạt được một số tiến triển”, ông Trump phát biểu khi đứng trước phông nền có dòng chữ “Theo đuổi Hòa bình”. “Sẽ không có thỏa thuận nào cho đến khi có một thỏa thuận”, ông nói thêm.
Các cuộc đàm phán ban đầu dường như không tạo ra những bước đi có ý nghĩa hướng tới lệnh ngừng bắn trong cuộc xung đột đẫm máu nhất châu Âu trong 80 năm qua – hoặc hướng tới một cuộc gặp tiếp theo giữa Tổng thống Nga V.Putin và Tổng thống Ukraine Zelenskiy, cả hai mục tiêu mà ông Trump đã đặt ra trước hội nghị thượng đỉnh.
Ông Putin cho biết, ông hy vọng Ukraine và các đồng minh châu Âu sẽ chấp nhận kết quả đàm phán Mỹ-Nga một cách xây dựng và không cố gắng “phá vỡ những tiến triển đang nổi lên”.
“Tôi hy vọng rằng các thỏa thuận hôm nay sẽ trở thành một điểm tham chiếu, không chỉ để giải quyết vấn đề Ukraine, mà còn khởi động việc khôi phục mối quan hệ thực dụng, mang tính kinh doanh giữa Nga và Hoa Kỳ”, ông Putin nói.
Nhưng Tổng thống V.Putin cũng nhắc lại lập trường lâu nay của Moscow rằng những gì Nga cho là “nguyên nhân gốc rễ” của cuộc xung đột phải được loại bỏ để đạt được hòa bình lâu dài, một dấu hiệu cho thấy ông vẫn phản đối lệnh ngừng bắn.
Trong khi hai nhà lãnh đạo đang đàm phán, chiến sự vẫn tiếp diễn, với hầu hết các khu vực miền Đông Ukraine được đặt trong tình trạng báo động không kích. Thống đốc hai vùng Rostov và Bryansk của Nga báo cáo rằng một số vùng lãnh thổ của họ đã bị máy bay không người lái của Ukraine tấn công.
Zelenskiy đã loại trừ khả năng chính thức trao trả bất kỳ vùng lãnh thổ nào cho Moscow và cũng đang tìm kiếm sự bảo đảm an ninh từ Hoa Kỳ. Trump cho biết ông sẽ gọi điện cho Zelenskiy và các nhà lãnh đạo NATO để cập nhật cho họ về các cuộc đàm phán ở Alaska.
Kiev chưa có phản ứng ngay lập tức về hội nghị thượng đỉnh. Nghị sĩ đối lập Ukraine Oleksiy Honcharenko nói trên ứng dụng nhắn tin Telegram: “Có vẻ như ông Putin đã tự mua thêm thời gian cho mình. Chưa có thỏa thuận ngừng bắn hay giảm leo thang nào được thống nhất.”
Ngoại trưởng Séc Jan Lipavsky cho biết, trong một tuyên bố rằng ông hoan nghênh những nỗ lực của Trump nhưng nghi ngờ sự quan tâm của Putin đối với một thỏa thuận.
“Nếu ông Putin nghiêm túc về việc đàm phán hòa bình, ông ấy đã không tấn công Ukraine suốt cả ngày hôm nay”, ông nói.
Kết thúc hụt hẫng của hội nghị thượng đỉnh được theo dõi sát sao này hoàn toàn trái ngược với sự hào nhoáng và trang trọng khi bắt đầu. Khi ông Putin đến một căn cứ Không quân ở Alaska, một tấm thảm đỏ đã chờ đón ông, nơi Trump chào đón Putin nồng nhiệt trong khi máy bay quân sự Mỹ bay trên đầu.
Lần tới tại Moscow, ông Putin mời ông Trump đến Nga cho vòng đàm phán tiếp theo
Theo Guardian, kết thúc bài phát biểu ngắn gọn và có phần thất vọng của Donald Trump sau cuộc gặp với Vladimir Putin, tổng thống Nga đã gửi lời mời người đồng cấp Mỹ tổ chức vòng đàm phán tiếp theo tại thủ đô Nga.
“Một lần nữa, thưa ngài Tổng thống, tôi muốn cảm ơn ngài rất nhiều, và chúng tôi sẽ sớm nói chuyện với ngài và có thể sẽ sớm gặp lại ngài”, Trump nói. “Cảm ơn ngài rất nhiều, Vladimir”.
“Lần tới tại Moscow?”, Putin hỏi lại, cười khúc khích.
“Ồ, đó là một câu hỏi thú vị”, Trump nói. “Tôi sẽ hơi gay gắt về điều đó, nhưng tôi có thể thấy điều đó có thể xảy ra”.
“Tôi sẽ không vui nếu rời đi mà không có một hình thức ngừng bắn nào đó”, Trump nói với Fox trên đường đến hội nghị thượng đỉnh.
Trên đường đến Alaska, ông Donald Trump nói với người dẫn chương trình Bret Baier của Fox News rằng mục tiêu của ông trong các cuộc đàm phán với ông Vladimir Putin là khiến Tổng thống Nga đồng ý ngừng bắn.
“Vì vậy, khi nói về các thỏa thuận, đó là tất cả những gì tôi làm trong suốt cuộc đời mình, tôi thực hiện các thỏa thuận, bạn không bao giờ biết trước được, bạn không muốn có quá nhiều kỳ vọng”, Trump nói với Baier trong một cuộc phỏng vấn được ghi hình trên chuyên cơ Không lực Một được phát sóng vào thứ Sáu.
“Nhưng chúng ta sẽ đi và tìm hiểu. Tôi muốn thấy một lệnh ngừng bắn. Tôi sẽ không vui nếu không đạt được điều đó, nhưng mọi người đều nói, ‘Bạn sẽ không đạt được lệnh ngừng bắn, nó sẽ diễn ra trong cuộc họp thứ hai’, nhưng tôi sẽ không hài lòng với điều đó.
“Tôi sẽ không vui nếu rời đi mà không có một hình thức ngừng bắn nào đó”, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói.
Theo phân tích của phóng viên ASEAN News, sau cuộc gặp tại Alaska, dù được hai nhà lãnh đạo mô tả là “hiệu quả”, đã phơi bày khoảng cách lớn giữa kỳ vọng chính trị và thực tế ngoại giao. Tiến trình ngoại giao liên quan đến xung đột Ukraine nhiều khả năng sẽ bước vào giai đoạn “thăm dò chiến lược” thay vì đột phá ngay lập tức.
Đối với Mỹ, ông Trump sẽ phải cân bằng giữa áp lực nội bộ, đặc biệt từ Quốc hội và các nhóm cử tri không muốn nhượng bộ Nga với mong muốn thể hiện vai trò nhà môi giới hòa bình trên trường quốc tế. Việc ông chủ động liên hệ với Tổng thống Zelenskiy và các lãnh đạo NATO sau hội đàm cho thấy Washington muốn duy trì thế chủ động trong điều phối lập trường chung của phương Tây, đồng thời tránh để Moscow định hình câu chuyện ngoại giao.
Về phía Nga, ông Putin có thể tiếp tục tận dụng bàn đàm phán Mỹ–Nga như một công cụ chiến lược nhằm phá thế cô lập, đồng thời thử nghiệm khả năng tách lập trường của Washington khỏi Kiev và Brussels. Tuy nhiên, việc ông vẫn khăng khăng yêu cầu giải quyết “nguyên nhân gốc rễ”, bao gồm vị thế an ninh của Nga và ảnh hưởng NATO báo hiệu Moscow sẽ tiếp tục dùng quân sự làm đòn bẩy trong đàm phán.
Đối với Ukraine, ông Zelenskiy sẽ kiên trì với thông điệp “không nhượng đất” để duy trì sự ủng hộ của công chúng và đồng minh phương Tây. Song song, Kiev sẽ tìm cách củng cố các bảo đảm an ninh dài hạn với Mỹ và NATO nhằm ràng buộc phương Tây vào tiến trình hậu chiến, bất kể kết quả đàm phán Mỹ–Nga ra sao.
Trong vài tháng tới, khả năng cao các bên sẽ duy trì liên lạc ở cấp chuyên viên hoặc bộ trưởng, nhưng một hội nghị thượng đỉnh ba bên Mỹ–Nga–Ukraine chỉ diễn ra nếu tình hình chiến trường thay đổi đáng kể hoặc có áp lực quốc tế mạnh mẽ từ châu Âu và Liên Hợp Quốc.
Nếu chiến sự tiếp tục bế tắc, bàn đàm phán Alaska có thể được nhìn nhận trong lịch sử như một “cuộc gặp mở màn”, tạo khuôn khổ đối thoại nhưng không phá vỡ thế đối đầu. Trong trường hợp đó, Mỹ và Nga sẽ tiếp tục sử dụng ngoại giao như công cụ song song với các biện pháp răn đe, còn Ukraine sẽ đóng vai trò vừa là đối tượng, vừa là tác nhân định hình nhịp điệu đàm phán.
Thế Nguyễn
