Seatimes – Đền Tiên Hương thờ Quan Hoàng Mười, được tọa lạc tại xóm 13 – huyện Văn Lâm – tỉnh Hưng Yên. Ông Hoàng Mười hay còn gọi là Ông Mười Nghệ An. Ông là con của Vua Cha Bát Hải Động Đình, vốn là thiên quan trên Đế Đình, thần tiên trong chốn Đào Nguyên. Theo lệnh ông giáng trần để giúp dân phù đời. Về thân thế của ông khi hạ phàm thì có rất nhiều dị bản. Theo như ở vùng Nghệ Tĩnh thì ông được coi là Lê Khôi, vị tướng tài, cháu ruột và là người theo Lê Lợi chinh chiến trong mười năm kháng chiến chống quân Minh, sau làm đến nguyên thần tam triều Lê gia, phong đến chức Khâm Sai Tiết Chế Thủy Lục Chư Dinh Hộ Vệ Thượng Tướng Quân. Lại có một dị bản khác cho rằng ông giáng xuống trần là Uy Minh Vương Lí Nhật Quang, con trai Vua Lí Thái Tổ, cai quản châu Nghệ An.
Nhưng sự tích được lưu truyền nhiều nhất có lẽ là câu chuyện: Ông Mười giáng sinh thành Nguyễn Xí, một tướng giỏi dưới thời Vua Lê Thái Tổ, có công giúp vua dẹp giặc Minh, sau được giao cho trấn giữ đất Nghệ An, Hà Tĩnh (cũng chính là nơi quê nhà). Tại đây ông luôn một lòng chăm lo đến đời sống của nhân dân, truyện kể rằng có một lần xảy ra cơn cuồng phong làm đổ hết nhà cửa, ông liền sai quân lên rừng đốn gỗ về làm nhà cho dân, rồi mở kho lương cứu tế. Trong một lần đi thuyền trên sông, đến đoạn chân núi Hồng Lĩnh, thì lại có đợt phong ba nổi lên, nhấn chìm thuyền của ông và ông đã hóa ngay trên sông Lam. Trong khi mội người đang thương tiếc cử hành tang lễ, thì trời quang đãng, nổi áng mây vàng, bỗng thấy thi thể của ông nổi trên mặt nước nhẹ tựa như không, sắc mặt vẫn hồng hào tươi tắn như người đang nằm ngủ, khi vào đến bờ, đột nhiên đất xung quanh ùn ùn bao bọc, che lấy di quan của ông. Lúc đó trên trời bỗng nổi mây ngũ sắc, kết thành hình xích mã (có bản nói là xích điểu) và có các thiên binh thiên tướng xuống để rước ông về trời. Sau này khi hiển ứng, ông được giao cho trấn thủ đất Nghệ Tĩnh, ngự trong phủ Nghệ An. Nhân dân suy tôn ông là Ông Hoàng Mười (hay còn gọi là Ông Mười Củi) không chỉ vì ông là con trai thứ mười của Vua Cha (như một số sách đã nói) mà còn vì ông là người tài đức vẹn toàn, văn võ song toàn (“mười” mang ý nghĩa tròn đầy, viên mãn), không những ông xông pha chinh chiến nơi trận mạc, mà ông còn là người rất hào hoa phong nhã, giỏi thơ phú văn chương, không chỉ nơi trần thế mà các bạn tiên trên Thiên Giới ai cũng mến phục, các nàng tiên nữ thì thầm thương trộm nhớ. Sau các triều đại đã sắc tặng Ông Mười tất cả là 21 sắc phong (tất cả đều còn lưu giữ trong đền thờ ông).
Cùng với Ông Hoàng Bảy, Ông Hoàng Mười cũng là một trong hai vị Ông Hoàng luôn về ngự đồng, cũng bởi vì ông còn được coi là người được Vua Mẫu giao cho đi chấm lính nhận đồng (khác với Ông Bảy, những người nào mà sát căn Ông Mười thì thường hay hào hoa phong nhã, giỏi thi phú văn chương). Khi ngự về đồng Ông Mười thường mặc áo vàng (có thêu rồng kết uốn thành hình chữ thọ), đầu đội khăn xếp có thắt lét vàng, cài chiếc kim lệch màu vàng kim. Ông ngự về tấu hương rồi khai quang, có khi ông múa cờ xông pha chinh chiến, có khi lại lấy quạt làm quyển thư, lấy bút gài đầu để đi bách bộ vịnh phú ngâm thơ, có khi ông lại cầm dải lụa vàng như đang cùng người dân lao động kéo lưới trên sông Lam (quan niệm cho rằng đó cũng là ông kéo tài kéo lộc về cho bản đền) và ông cũng cầm hèo lên ngựa đi chấm đồng như Ông Bảy, người ta cũng thường dâng tờ tiền 10.000đ màu đỏ vàng để làm lá cờ, cài lên đầu ông. Khi ông ngự vui, thường có dâng đọi chè xanh, miếng trầu vàng cau đậu, thuốc lá ,…
Đền thờ Ông Hoàng Mười là nơi năm xưa di quan ông trôi về và hóa, qua cây cầu Bến Thủy, bên sông Lam, núi Hồng Lĩnh, thuộc xã Nam Đàn, tỉnh Nghệ An (cũng chính là nơi quê nhà của Ông Mười). Ngày ông giáng sinh 10/10 âm lịch được coi là ngày tiệc chính của ông, vào ngày này, du khách thập phương nô nức đến chiêm bái cửa đền ông thật là tấp nập, trải dải đến tận đôi bờ sông Lam, người ta dâng ông: cờ quạt bút sách … để cầu tài cầu lộc cũng là cầu mong cho con em được đỗ đạt khoa cử, thành tài để làm rạng danh tổ tông.
Đầu xuân đi lễ Đền Tiên Hương thờ Quan Hoàng Mười
Hàng năm cứ mỗi dịp tết đến xuân về, du khách thập phương lại nô nức đi hành hương các Chùa – Đền phủ. Một trong các chùa được đông đảo khách thập phương đến hành lễ dịp đầu Xuân Bính Thân này phải kể đến đó là Đền Tiên Hương thờ Quan Hoàng Mười, được tọa lạc tại xóm 13 – huyện Văn Lâm – tỉnh Hưng Yên.
Theo quan niệm trong tín ngưỡng thờ Mẫu, trong tục thờ Tam Tứ phủ của người Việt tại đồng bằng Bắc bộ. Quan Hoàng Mười là vị Thánh chuyên ban phát lộc tài – công danh, sự nghiệp, sức khỏe – bình an. Chính vì vậy ai cũng muốn được xin lộc của Hoàng trong mỗi dịp đầu xuân. Họ mang Tâm đến lễ dâng Hoàng hoa quả- cờ quạt –bút sách để cầu tài, cầu lộc, cầu bình an – làm ăn may mắn – cầu cho con em học giỏi, đỗ đạt khoa cử, cầu thông minh trí tuệ, thành tài làm rạng danh Tổ tông.
Khách đến đây không chỉ có người dân sở tại mà những người dân ở tận Hải Phòng, Thái Nguyên, Hà Nội, Bắc Giang, Bắc Ninh, Nam Định, TP Hồ Chí Minh… cũng tìm đến đây để xin Hoàng lộc tài.
Toàn cảnh đền Tiên Hương
Chị Trần Thị Phương ở Q.Thanh Xuân, TP. Hà Nội chia sẻ: “Đền Tiên Hương thờ Quan Hoàng Mười thiêng lắm. Dịp đầu xuân này cả Gia đình tôi và Bạn bè tôi đánh xe từ Hà Nội về Đền Tiên Hương hành lễ.
Người dân bảo nhau cùng đi xin lộc từ đêm giao thừa.
Một số người dân sống quanh đền cho biết, cứ sau giao thừa, đông đảo Khách từ các nơi lại về Đền Tiên Hương làm lễ.
Chị Nguyễn Ngọc Hoa 46 tuổi ở TP.Hồ Chí Minh cho biết, chị cùng gia đình gồm 6 thành viên năm nào cũng vậy Năm nào cũng vậy từ TP.Hồ Chí Minh để ra ngoài Bắc hành hương, để lễ các đền các phủ, và năm nay trong lịch trình thì không thể không về đền Tiên Hương để lễ, sau khi đi Chúc tết bạn bè và người thân – chuyến đi đã có kế hoạch, đã chuẩn bị và lên lịch sẵn từ trước tết.
Chị kể: “Tôi có thời gian sinh sống và làm việc ở Hàn Quốc 11 năm. Chồng tôi cũng là người ngoại quốc. Thế nhưng kể từ ngày về Việt Nam sinh sống thì năm nào cũng vậy, vào mỗi dịp đầu xuân gia đình tôi lại ra Bắc đi lễ các đền phủ và năm nay trong lịch trình thì không thể thiếu được đó là về đền Tiên Hương để lễ thánh Hoàng Mười. Tôi không phải là người hầu đồng, cũng không thuộc dạng quá mê tín nhưng tôi luôn tin mình có Tâm đến với Hoàng thì chắc chắn Hoàng sẽ phù hộ cho…”
Thầy Được hầu giá Quan Hoàng Mười
Có được ngôi đền hoành tráng, tôn nghiêm, linh thiêng như ngày hôm nay, đó không chỉ thể hiện thành quả không ngừng cố gắng trong việc bảo tồn và phát triển nền văn hóa dân gian của Thầy Nguyễn Văn Được hơn suốt ba mươi năm nay mà còn thể hiện niềm tin và sự ủng hộ của đông đảo quần chúng nhân dân địa phương khắp mọi miền của Tổ quốc.
Có được ngôi đền hoành tráng, tôn nghiêm, linh thiêng như ngày hôm nay, đó không chỉ thể hiện thành quả không ngừng cố gắng trong việc bảo tồn và phát triển nền văn hóa dân gian của Thầy Nguyễn Văn Được hơn suốt ba mươi năm nay mà còn thể hiện niềm tin và sự ủng hộ của đông đảo quần chúng nhân dân địa phương khắp mọi miền của Tổ quốc.
Lễ hội tại đền Tiên Hương
Quan Hoàng Mười
Theo Công ước quốc tế 2003 Nghệ nhân dân gian là nhân tố quan trọng hàng đầu trong việc bảo tồn và phát huy của mọi hiện tượng văn hoá phi vật thể . Không có nghệ nhân dân gian thì cũng không có văn hoá dân gian. UNESCO coi nghệ nhân dân gian là “ Báu vật nhân văn sống” của “ Bảo tàng sống của Văn hóa Việt.
Bởi vậy, kính chúc Thầy sức khoẻ bình an,tâm tài chí dũng, kiến Đức hành thiện, thân tâm an lạc, luôn bền tâm vững trí trên con đường hoằng dương Đạo Mẫu.
PV. Theo TCĐNA