Đồng thời kiến nghị kiểm điểm nhiều tập thể, cá nhân và xử lý tài chính lên đến hàng trăm tỷ đồng.
Thất thoát hàng trăm tỷ đồng
Trong thời kỳ 2002 – 2012 tỉnh Hải Dương và các đơn vị trong tỉnh đã có nhiều biện pháp tích cực thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước để xây dựng các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, từ đó góp phần đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng về công nghiệp và kinh tế của tỉnh. Tuy nhiên kết luận cũng chỉ ra nhiều thiếu sót, vi phạm với số tiền lên đến hàng trăm tỷ đồng
Cụ thể, Thanh tra chính phủ kết luận, UBND tỉnh đã không kiểm tra, giám sát để các Chủ đầu tư dự án khu công nghiệp Tân Trường cho thuê đất vào đất cây xanh, diện tích 1,73ha, thu lợi hơn 18 tỷ đồng; khu công nghiệp Nam Sách cho thuê đất vào Trung tâm điều hành, đất đầu mối kỹ thuật, thu lợi 241.800USD; khu công nghiệp Đại An cho thuê đất vào đất Trung tâm điều hành, đất đầu mối kỹ thuật, thu lợi 342.252USD.
Thanh tra Chính phủ chỉ ra nhiều sai phạm tại khu công nghiệp Đại An thu lợi hàng ngàn USD.
Thanh tra Chính phủ chỉ rõ, các doanh nghiệp thuê diện tích đất nêu trên đã được Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh cấp Giấy chứng nhận đầu tư và Chứng chỉ quy hoạch, Sở Tài nguyên và Môi trường cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, vi phạm Luật Xây dựng năm 2003.
Trong khi đó, UBND tỉnh đã không xin ý kiến Bộ Xây dựng theo quy định khi phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng đối với khu công nghiệp Nam Sách, khu công nghiệp Đại An, làm thay đổi cơ cấu sử dụng đất, vi phạm Nghị định 29 năm 2008 của Chính phủ. Ngoài ra, khi phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết dự án khu công nghiệp Đại An, UBND tỉnh không phê duyệt điều chỉnh dự án theo quy định.
Thanh tra Chính phủ chỉ rõ, mặc dù Chủ đầu tư hạ tầng khu công nghiệp chưa ký hợp đồng thuê đất với sở TN&MT, chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính, nhưng đã ký hợp đồng cho các doanh nghiệp thuê lại đất. Cụ thể, Khu công nghiệp Đại An cho 16 doanh nghiệp thuê lại gần 40ha đất, thu trên 12.500 USD; khu công nghiệp Đại An mở rộng cho 4 doanh nghiệp thuê lại trên 23ha đất, thu hơn 11.500 USD. Các hành vi này vi phạm Luật Đất đai 2003.
Với dự án KCN Tân Trường cũng được phát hiện sai phạm, theo đó, UBND tỉnh Hải Dương giao cho Công ty Nam Quang vượt 21,4ha so với diện tích đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận và không phù hợp với quy định chi tiết đã được Bộ Xây dựng phê duyệt, vi phạm Luật Đất đai 2003 và Nghị định 181 của Chính phủ.
Thanh tra chính phủ đã phát hiện dự án KCN Cẩm Điền – Lương Điền được UBND tỉnh Hải Dương cấp Giấy CNQSD đất hơn 112ha khi chủ đầu đầu tư còn chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính với nhà nước. Việc làm này vi phạm Nghị định 88 của Chính phủ. Ngoài ra, tiến độ thực hiện dự án chậm, vi phạm Luật Đất đai 2003; UBND tỉnh cũng chậm thực hiện đối trừ tiền bồi thường hỗ trợ, tái định cư của Công ty Phúc Hưng đã chi trả vào tiền thuê đất theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ; thiết kế kỹ thuật không phù hợp so với quy hoạch chi tiết được duyệt.
Với dự án KCN Việt Hòa – Kenmark, Thanh tra Chính phủ kết luận việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng đã hoàn thiện nhưng thu hút đầu tư chậm; hiện tại đang tạm dừng hoạt động.
Trong quá trình thanh tra cho thấy, hầu hết các cụm công nghiệp ở tỉnh Hải Dương chưa được đầu tư kết cấu cơ sở hạ tầng theo nội dung quy hoạch chi tiết được phê duyệt; đặc biệt chưa có cụm công nghiệp nào đầu tư xây dựng Trạm xử lý nước thải tập trung nên đã gây ảnh hưởng rất nhiều đến vấn đề môi trường. Trong khi đó, hệ thống cấp nước sạch phía Bắc Cụm công nghiệp giao Công ty cấp nước Hải Dương là đơn vị kinh doanh, quản lý, sử dụng có giá trị trên 874 triệu hiện chưa được thu hồi hoàn trả về ngân sách nhà nước.
Đối với dự án khu dân cư, đô thị và dịch vụ, hiện có 3 dự án sử dụng quỹ đất tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng nhưng UBND tỉnh không tổ chức lựa chọn nhà đầu tư tham gia đấu thầu công trình xây dựng cơ sở hạ tầng hoặc đấu giá đất theo quy định; các công trình đã hoàn thành và đưa vào sử dụng nhưng đến thời điểm thanh tra chưa tổ chức nghiệm thu, quyết toán vốn đầu tư xây dựng công trình…
Đặc biệt, UBND tỉnh Hải Dương đã cấp Giấy CNQSD đất cho toàn bộ khu đất, trong đó có các phần diện tích đất giao thông, cây xanh, công cộng gồm dự án Khu dân cư phục vụ khu công nghiệp Đại An, với diện tích gần 16.000m2; 2 giấy CNQSD đất cấp lại của Dự án Khu đô thị mới phía Đông TP. Hải Dương chưa đúng quy định; cấp giấy CNQSD đất khi chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính với hàng loạt dự án như: Khu đô thị mới Tuệ Tĩnh, diện tích 55.789m2, dự án Tổ hợp thương mại dịch vụ Ngọc Châu, diện tích trên 79.000m2… và hàng loạt sai phạm khác.
UBND tỉnh Hải Dương cũng đã không kiểm tra, giám sát để Chủ đầu tư Dự án Khu dân cư phục vụ KCN Đại An xây dựng 1 Khu nhà vườn, diện tích 1400m2 vào diện tích đất để xây dựng trường cấp I thuộc loại đất giao không thu tiền sử dụng đất, vi phạm Luật Đất đai 2003.
Thanh tra Chính phủ cũng phát hiện hàng loạt sai phạm tại các dự án đường Tuệ Tĩnh kéo dài và Khu đô thị mới Tuệ Tĩnh; dự án Khu đô thị Chí Linh; dự án Khu dân cư phía Đông đường Ngô Quyền; dự án Khu dân cư – chợ dịch vụ và thương mại xã Tráng Liệt; dự án Khu du lịch sinh thái và vui chơi giải trí Phú Khang…
Một tồn tại rất lớn phải kể đến là về tài chính thu từ đất. Theo kết luận thanh tra, tổng số thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất từ năm 2002 đến 2012 là 1.728 tỷ 047 triệu đồng, nhưng số tiền nợ đọng lên đến 444 tỷ 336 triệu đồng. “Việc để nợ ngân sách của tỉnh” – Thanh tra Chính phủ kết luận.
Nghiêm túc kiểm điểm, xử lý trách nhiệm
Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, UBND tỉnh Hải Dương cần nhanh chóng nghiêm túc tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể UBND tỉnh và cá nhân có liên quan qua từng thời kỳ. Căn cứ vào kết quả kiểm điểm có hình thức kỷ luật phù hợp đối với tập thể, cá nhân có sai phạm trong việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao, thực hiện không đúng quy định của pháp luật trong lĩnh vực quản lý đầu tư xây dựng trên địa bàn tỉnh.
Trước những hậu quả nặng nề do các sai phạm, thiếu sót đem lại, Thanh tra Chính phủ kiến nghị UBND tỉnh Hải Dương thu hồi về ngân sách nhà nước các khoản như: tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật với diện tích 1400m2 do xây dựng Khu nhà vườn trên đất đã quy hoạch làm trường cấp I của Dự án Khu dân cư Đại An do Công ty Đại An làm chủ đầu tư; số tiền 874,150 triệu đồng đối với hạng mục hệ thống cấp nước sạch phía Bắc Cụm công nghiệp Thành phố; tiền sử dụng đất đối với diện tích 10,7ha đất do chuyển đổi từ đất du lịch sinh thái sang đất ở thuộc Khu đất Đảo Ngọc sau khi điều chỉnh dự án Khu đô thị mới phía Tây của Công ty Nam Cường.
Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị thu hồi số tiền gần 1,2 tỷ đồng thuế thu nhập doanh nghiệp của Dự án Khu đô thị mới Tuệ Tĩnh do Công ty Thành Đô làm chủ đầu tư; 10,4 tỷ tiền sử dụng đất còn phải nộp của Dự án khu dân cư – chợ dịch vụ thương mại xã Tráng Liệt do Công ty cổ phần đầu tư Tây Bắc làm chủ đầu tư.
Về xử lý hành chính, Thanh tra Chính phủ yêu cầu UBND tỉnh Hải Dương tổ chức kiểm điểm nghiêm túc trách nhiệm của tập thể UBND và cá nhân qua các thời kỳ; chỉ đạo các sở, ngành kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân qua các thời kỳ trong việc tham mưu, đề xuất, thiếu kiểm tra, đôn đốc, chậm phát hiện xử lý các sai phạm trong việc thực hiện chức trách quản lý nhà nước để xảy ra sai phạm. Đồng thời, Thanh tra Chính phủ cũng giao Bộ Tài chính cùng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Kế hoạch và đầu tư xem xét, hướng dẫn UBND tỉnh Hải Dương xử lý một số trường hợp vi phạm liên quan đến Công ty cổ phần Đại An.
Trước hàng loạt sai phạm trong công tác quản lý đầu tư xây dựng của UBND tỉnh Hải Dương trong 10 năm qua, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nhấn mạnh hướng chỉ đạo xử lý sau thanh tra “ Cơ bản đồng ý nội dung kết luận và kiến nghị của Thanh tra Chính phủ tại Văn bản số 174/KL – TTCP ngày 25/1/2014. Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và UBND tỉnh Hải Dương thực hiện các kiến nghị về xử lý về tài chính, trong đó có 847,15 triệu đồng chi phí xây dựng Hệ thống cấp nước sạch phía Bắc Cụm công nghiệp thành phố Hải Dương, Bộ Tài Nguyên và Môi trường rà soát, hướng dẫn thực hiện việc giao đất, thu hổi và cấp lại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đảm bảo đúng quy định pháp luật.”
Minh Châu
