Seatimes – (ĐNA). Sáng 30/6/2025, tỉnh Quảng Ngãi long trọng tổ chức Lễ công bố các Nghị quyết, Quyết định của Trung ương và địa phương liên quan đến việc sáp nhập đơn vị hành chính, thành lập tổ chức đảng và bộ máy chính quyền tại tỉnh Quảng Ngãi (mới). Buổi lễ được tổ chức tại Trung tâm Hội nghị và Triển lãm tỉnh Quảng Ngãi, trực tuyến đến 96 điểm cầu thuộc hai tỉnh Quảng Ngãi và Kon Tum, đánh dấu bước chuyển quan trọng trong tiến trình tinh gọn bộ máy, hướng tới xây dựng một cực tăng trưởng mới cho khu vực miền Trung – Tây Nguyên.
Buổi lễ công bố các Nghị quyết, Quyết định về việc sáp nhập đơn vị hành chính và thành lập tổ chức đảng, chính quyền tỉnh Quảng Ngãi (mới) được tổ chức trang trọng, trực tuyến kết nối 96 điểm cầu xã, phường, đặc khu trên địa bàn hai tỉnh Quảng Ngãi và Kon Tum. Tham dự buổi lễ có ông Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương. Về phía tỉnh Quảng Ngãi có bà Bùi Thị Quỳnh Vân, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh cùng lãnh đạo các cơ quan chủ chốt của tỉnh. Tỉnh Kon Tum có sự hiện diện của ông Dương Văn Trang, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh cùng đại diện lãnh đạo các cơ quan trong hệ thống chính trị.
Tại buổi lễ, ông Lại Xuân Môn, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đã công bố các Nghị quyết và Quyết định quan trọng của Quốc hội, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ và các cơ quan Trung ương về việc chấm dứt hoạt động cấp huyện, thành lập các đơn vị hành chính mới cấp xã, phường, đặc khu và đặc biệt là tỉnh Quảng Ngãi (mới).
Bộ máy lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi (mới) chính thức vận hành
Theo các quyết định, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi (mới) gồm 68 thành viên; Ban Thường vụ Tỉnh ủy gồm 17 người. Bà Bùi Thị Quỳnh Vân được chỉ định giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi (mới) nhiệm kỳ 2020–2025.
Bốn Phó Bí thư Tỉnh ủy gồm: Ông U Huấn, Ủy viên dự khuyết Trung ương, Phó Bí thư Tỉnh ủy Kon Tum; Ông Nguyễn Đức Tuy, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Kon Tum; Ông Nguyễn Hoàng Giang, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi (cũ); Bà Đinh Thị Hồng Minh Phó Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi (cũ)
Ông Nguyễn Đức Tuy được chỉ định giữ chức Chủ tịch HĐND tỉnh; các ông Nguyễn Thế Hải, Nguyễn Cao Phúc và Nghe Minh Hồng làm Phó Chủ tịch HĐND nhiệm kỳ 2021–2026.
Ông Nguyễn Hoàng Giang tiếp tục giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi (mới); các Phó Chủ tịch gồm Y Ngọc, Trần Phước Hiền và Nguyễn Ngọc Sâm. Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh gồm 13 người do ông U Huấn làm Trưởng Đoàn.
Sau sắp xếp, tỉnh Quảng Ngãi mới có 96 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 86 xã, 9 phường và 1 đặc khu, với tổng diện tích hơn 14.800 km².
Phát biểu tại buổi lễ, ông Nguyễn Xuân Thắng đánh giá cao nỗ lực của hai tỉnh Quảng Ngãi và Kon Tum trong thực hiện sắp xếp lại tổ chức hành chính theo mô hình hai cấp. Ông khẳng định, việc hợp nhất là một bước đi chiến lược, nhằm hình thành một đơn vị hành chính mới có quy mô đủ lớn, tiềm năng phát triển mạnh mẽ, tạo động lực lan tỏa cho toàn khu vực và đất nước.
Ông nhấn mạnh: “Từ ngày 1/7, tất cả các công việc thuộc thẩm quyền phải được vận hành trơn tru theo mô hình mới, không để xảy ra chậm trễ hay gián đoạn phục vụ nhân dân và doanh nghiệp. Đảng bộ mới cần chuẩn bị tốt cho công tác tổ chức Đại hội Đảng bộ các cấp sắp tới”.
Tự tin bước vào chặng đường phát triển mới
Thay mặt Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Quảng Ngãi (mới), Bí thư Tỉnh ủy Bùi Thị Quỳnh Vân gửi lời cảm ơn đến sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Trung ương, đồng thời cam kết sẽ phát huy tối đa lợi thế sau hợp nhất để xây dựng tỉnh phát triển toàn diện. Bà nhấn mạnh, việc hợp nhất không đơn thuần là mở rộng địa giới mà còn là cơ hội vàng để kiến tạo một tương lai tốt đẹp hơn cho người dân và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Tái cơ cấu để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý
Việc hợp nhất hai tỉnh Quảng Ngãi và Kon Tum là một bước đi chiến lược trong quá trình hiện thực hóa chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, được nêu rõ trong các Nghị quyết Trung ương và chương trình hành động của Chính phủ. Trên thực tế, cả hai tỉnh đều có quy mô dân số chưa đạt mức tối thiểu theo tiêu chuẩn phân loại đơn vị hành chính cấp tỉnh. Do đó, việc sáp nhập giúp giải quyết tình trạng phân tán, chồng chéo trong quản lý, giảm đầu mối tổ chức và tiết kiệm chi phí vận hành bộ máy.
Về phương diện chính trị, đây là cơ hội để xây dựng một Đảng bộ mới có tính kế thừa nhưng cũng mang tinh thần cải cách, đổi mới. Các quyết định của Trung ương về tổ chức đảng, HĐND, UBND, MTTQ… đều cho thấy sự chuẩn bị kỹ lưỡng, nhằm đảm bảo sự ổn định và thông suốt trong quá trình chuyển giao quyền lực. Việc chỉ định đội ngũ lãnh đạo có kinh nghiệm từ cả hai tỉnh giúp tạo ra sự đồng thuận, hài hòa giữa các nhóm lợi ích, tránh xung đột vùng miền, đồng thời phát huy thế mạnh của từng địa phương trong bộ máy mới.
Đặc biệt, mô hình chính quyền hai cấp sau sáp nhập không chỉ là yêu cầu về kỹ thuật tổ chức mà còn là nền tảng để nâng cao chất lượng điều hành, phân cấp rõ ràng, tránh trùng lặp chức năng giữa các cấp chính quyền, đảm bảo bộ máy tinh gọn nhưng vận hành hiệu quả, kịp thời đáp ứng yêu cầu phát triển.
Về kinh tế, phát triển vùng: Tạo cực tăng trưởng mới cho miền Trung – Tây Nguyên
Sau hợp nhất, tỉnh Quảng Ngãi mới sở hữu diện tích hơn 14.800 km², tương đương một tỉnh có quy mô lớn trong cả nước, với sự kết hợp hài hòa giữa địa hình miền núi, trung du và ven biển, tạo nên một không gian kinh tế đa dạng, kết nối chiến lược giữa duyên hải miền Trung và Tây Nguyên.
Lợi thế “kép” về địa chiến lược và tài nguyên
Quảng Ngãi có lợi thế về cảng biển nước sâu Dung Quất, các khu công nghiệp ven biển, công nghiệp lọc hóa dầu, dịch vụ hậu cần và tiềm năng phát triển đô thị ven biển.
Kon Tum sở hữu nguồn tài nguyên rừng, khoáng sản, tiềm năng thủy điện, đất đai nông nghiệp lớn cùng vị trí tiếp giáp ba nước Đông Dương, rất thuận lợi để phát triển kinh tế cửa khẩu và giao thương quốc tế.
Việc sáp nhập giúp kết nối hệ sinh thái công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ, logistic theo trục đông – tây, tạo chuỗi giá trị khép kín, giúp địa phương tận dụng được thế mạnh của nhau để bù đắp những điểm yếu riêng lẻ.
Khả năng thu hút đầu tư và phát triển thị trường lao động
Một tỉnh có quy mô lớn hơn sẽ tăng sức hấp dẫn trong mắt nhà đầu tư trong và ngoài nước. Thị trường lao động cũng trở nên phong phú, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tuyển dụng và sử dụng nhân lực linh hoạt hơn. Mặt khác, chính quyền mới có cơ hội hoạch định lại chính sách phát triển kinh tế vùng một cách bài bản, không bị giới hạn bởi địa giới hành chính nhỏ lẻ như trước.
Việc hợp nhất giúp giảm chi phí đầu tư hạ tầng trùng lặp, tập trung nguồn lực vào các dự án trọng điểm, từ đó thúc đẩy hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước. Ngoài ra, tỉnh mới có thể dễ dàng đề xuất các cơ chế đặc thù, khu kinh tế liên vùng, hoặc mô hình “đặc khu chức năng” nhằm tận dụng chính sách ưu đãi phát triển vùng chiến lược của Trung ương.
Thách thức không nhỏ: Đồng bộ hóa quản trị và bản sắc địa phương
Dù cơ hội rất lớn, nhưng việc sáp nhập hai tỉnh cũng đối mặt với không ít thách thức:
Khác biệt về hệ thống quản lý, thể chế điều hành, quy hoạch phát triển, kết cấu hạ tầng giữa hai địa phương cần có thời gian để đồng bộ.
Sự khác biệt về văn hóa, phong tục và trình độ phát triển giữa miền biển Quảng Ngãi và miền núi Kon Tum đòi hỏi sự nhạy bén trong lãnh đạo, tránh tình trạng phát triển không cân đối hoặc hình thành “vùng lõi, vùng rìa”.
Tâm lý người dân ở một số khu vực có thể còn e dè hoặc thiếu tin tưởng trong giai đoạn đầu chuyển giao, vì vậy cần đẩy mạnh tuyên truyền, tạo đồng thuận xã hội.
Bước chuyển định hình tương lai phát triển vùng
Việc thành lập tỉnh Quảng Ngãi (mới) không chỉ là một dấu mốc hành chính, chính trị đặc biệt trong tiến trình tổ chức lại bộ máy nhà nước theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, mà còn mở ra một không gian phát triển kinh tế mới, với quy mô và tầm ảnh hưởng rộng lớn hơn. Sự kiện này thể hiện tầm nhìn chiến lược của Trung ương trong việc kiến tạo những trung tâm tăng trưởng mới, có khả năng dẫn dắt và lan tỏa phát triển khu vực miền Trung – Tây Nguyên.
Nếu được tổ chức thực hiện đồng bộ, bài bản và khoa học, tận dụng tốt lợi thế về địa lý, nguồn lực và con người, tỉnh Quảng Ngãi (mới) hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu trong cải cách hành chính gắn với phát triển vùng. Thành công đó phụ thuộc vào tầm nhìn dài hạn, quyết tâm chính trị cao từ cấp ủy, chính quyền và đặc biệt là sự đồng thuận, đoàn kết của nhân dân hai tỉnh trong một chỉnh thể hành chính mới, năng động, hiện đại, bền vững.
Thế Nguyễn
