Seatimes – Trưa nay, 23/9/2023, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm, Trưởng ban tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Thông tin ASEAN (AMRI) lần thứ 16 chủ trì buổi họp báo, thông báo các kết quả chính của Hội nghị Bộ trưởng Thông tin ASEAN (AMRI) lần thứ 16 và Hội nghị Bộ trưởng Thông tin ASEAN+3 lần thứ 7 (AMRI+3). Cùng dự có ông Meluddin Ajman – Thư ký thường trực, Văn phòng Thủ tướng Brunei Darussalam. Brunei Darussalam là quốc gia chủ nhà của AMRI 17 (2025).
Thay mặt các Bộ trưởng phụ trách Thông tin ASEAN và ASEAN+3, với tư cách là nước Chủ tịch Hội nghị AMRI, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm đã thông báo các kết quả chính của Hội nghị AMRI 16; hội nghị AMRI+3.
“Các Bộ trưởng đã khẳng định và định vị vai trò của ngành thông tin trong giai đoạn mới là từ ‘thông tin’ tới ‘tri thức’, thông tin sẽ trở thành một phương tiện tích cực cho việc học tập trọn đời và nâng cao nhận thức và trình độ kỹ thuật số cho công dân ASEAN.
Đây là xu thế tất yếu của chuyển đổi số, ảnh hưởng của mạng xã hội và các phương tiện truyền thông mới, sự phát triển của trí tuệ nhân tạo. Các Bộ trưởng khuyến khích đối thoại và gắn kết nhiều hơn nữa giữa truyền thông, cộng đồng và người dân nhằm thúc đẩy tính toàn diện hơn về thông tin, kêu gọi sự hợp tác của khu vực để xây dựng môi trường không gian mạng lành mạnh thông qua nâng cao năng lực số, thúc đẩy tối đa hóa các nguồn thông tin đáng tin cậy để xây dựng lòng tin, định hướng dư luận, tăng cường kỹ năng số cho công dân ASEAN, đặc biệt là thế hệ trẻ và người cao tuổi”, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm nhấn mạnh.
Được biết, các Bộ trưởng phụ trách thông tin ASEAN cũng đã thông qua các văn kiện mới và ghi nhận kết quả, cũng như tiến trình đạt được của các khuôn khổ hợp tác trong lĩnh vực thông tin, bao gồm:
Thông qua Tuyên bố Tầm nhìn AMRI “ASEAN 2035: Hướng tới một Ngành Thông tin và Truyền thông có tính Chuyển đổi, Thích ứng, và Tự cường” nhằm thúc đẩy đạt được Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 và hỗ trợ triển khai Kế hoạch tương ứng trên 3 trụ cột ASEAN.
Các Bộ trưởng nhấn mạnh (đến yêu cầu) giải quyết các thách thức và tận dụng cơ hội nảy sinh từ sự hội tụ và chuyển đổi kỹ thuật số nhanh chóng sau năm 2025, nhấn mạnh vai trò chuyển đổi của truyền thông trong việc trao quyền cho cá nhân, cộng đồng và xã hội và chuyển đổi từ việc tiêu thụ thông tin thụ động hướng tới việc tiếp thu kiến thức một cách chủ động, khuyến khích các quốc gia thành viên ASEAN xem xét việc xây dựng Kế hoạch tổng thể về Chuyển đổi kỹ thuật số cho Báo chí và Truyền thông.
Tuyên bố Đà Nẵng về “Truyền thông: Từ Thông tin đến Tri thức vì một ASEAN Tự cường và Thích ứng”, cũng được thông qua, trong đó công nhận vai trò then chốt của truyền thông trong việc đóng góp vào mục tiêu hướng đến công dân được trang bị kiến thức, thúc đẩy tiếp thu kiến thức như động lực để thúc đẩy một Cộng đồng ASEAN tự cường và thích ứng, đồng thời thúc đẩy “bản sắc ASEAN”, để thúc đẩy sự gắn kết xã hội và làm sâu sắc thêm ý thức là một phần của khu vực nhằm hành động trước bối cảnh truyền thông đang thay đổi do chuyển đổi kỹ thuật số.
Thúc đẩy xây dựng ASEAN tự cường và thích ứng, phù hợp với “Tuyên bố Tầm nhìn AMRI”
Các Bộ trưởng cũng thông qua “Kế hoạch hành động của Nhóm Đặc trách ASEAN về Tin Giả – PoA of TFFN”. Và đây là một trong những nỗ lực không ngừng của ngành thông tin trong việc thể chế hóa cơ chế trong khu vực nhằm giải quyết sự gia tăng của các mối đe dọa bất đối xứng bao gồm tin giả, thông tin sai lệch, ngôn từ kích động thù địch, quan điểm cực đoan và chủ nghĩa cực đoan.
Đặc biệt, “Hướng dẫn quản lý thông tin của Chính phủ trong việc chống lại thông tin giả mạo và thông tin sai sự thật trong truyền thông”, được thông qua tại hội nghị lần này, sẽ dẫn dắt việc xây dựng “một khuôn khổ về cách các chính phủ có thể ứng phó với thông tin sai sự thật hoặc gây hiểu lầm đang được phổ biến trên các phương tiện truyền thông hoặc trên các nền tảng truyền thông xã hội”.
“Hướng dẫn sẽ thiết lập các tiêu chuẩn và thông lệ tốt cho các quan chức thông tin của chính phủ; nâng cao tính chính xác và độ tin cậy, cải thiện tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong các hoạt động truyền thông của chính phủ; cải thiện sự phối hợp giữa các cơ quan chính phủ, đặc biệt là trong thời kỳ khủng hoảng hoặc các trường hợp khẩn cấp; và để đảm bảo rằng thông tin của chính phủ minh bạch và có trách nhiệm.
“Đây cũng là lần đầu tiên, theo sáng kiến của Việt Nam, nhiều vấn đề liên quan đến chống lại thông tin giả mạo và thông tin sai sự thật trong truyền thông, được đưa lên tầm cấp Chính phủ của tất cả các thành viên ASEAN, kể cả Tymor Lester, quốc gia đã sẵn sàng là thành viên đầy đủ của ASEAN”, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm, Trưởng ban tổ chức AMRI 16, khẳng định.
Sắp đến, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm cho biết thêm, các Chính phủ sẽ tăng cường hành động để chống lại thông tin giả mạo và thông tin sai sự thật, bảo vệ người dân. Thông tin từ báo chí, từ các kênh truyền thông chính thống, sẽ được “phủ sóng” trên nền tảng số, để người dân dễ dàng tìm kiếm và tiếp nhận. Các chủng loại tivi thông minh nhập khẩu, hay sản xuất, từ 2024 trở đi sẽ tích hợp sẵn các kênh truyền thông chính thông chính thức và chính thống. Với một nút bấm trên phương tiện điều khiển (remorte), người dân sẽ tiếp cận ngay. Tại Việt Nam, Bộ Thông tin và Truyền thông đang trình Chính phủ thông qua quyết định về vấn đề này. Và để bảo vệ 680 triệu công dân Asean của mình, chắc chắn, mỗi quốc gia đều sẽ có biện pháp phù hợp, kể cả biện pháp cho vùng sâu, vùng xa. Phương thức cung cấp thông tin đến tận cơ sở, nhất định sẽ phải thay đổi.
AMRI 16 cũng hoan nghênh 2 đề xuất (sáng kiến của Việt Nam) trong tổ chức Diễn đàn ASEAN về Ứng phó và Xử lý Tin sai sự thật trên môi trường mạng và Hội thảo ASEAN về Chuyển đổi số báo chí – Kiến tạo tri thức số cùng các diễn đàn khác); đây là những nỗ lực của Ủy ban Văn hóa và Thông tin ASEAN (COCI) nhằm tập trung nâng cao năng lực cho ngành thông tin và truyền thông, nâng cao nhận thức về ASEAN và thúc đẩy “Bản sắc ASEAN”; hỗ trợ xuyên suốt những nỗ lực của ASEAN giải quyết các vấn đề phát triển con người, xã hội và bền vững.
Đại biểu AMRI 16 thăm gian giới thiệu của thành phố Đà Nẵng.
Qua nhiều phiên làm việc, hội nghị Bộ trưởng Thông tin ASEAN 16, cũng đã cập nhật tiến độ thực hiện “Kế hoạch chiến lược dành cho Thông tin và Truyền thông ASEAN 2016-2025”, hoan nghênh và ủng hộ xây dựng kế hoạch cho giai đoạn mới, để đóng góp hơn nữa cho việc hiện thực hóa vai trò của thông tin truyền thông, đối với thúc đẩy xây dựng ASEAN tự cường và thích ứng, phù hợp với Tuyên bố Tầm nhìn AMRI. Song song, kế hoạch “Tổng thể Truyền thông ASEAN giai đoạn 2018-2025” (gọi tắt là ACMP II) cũng được cập nhật, thúc đẩy tiến độ hành động, vì một “Cộng đồng cơ hội cho tất cả mọi người”.
Các Bộ trưởng thống nhất phê duyệt báo cáo kết quả từ 3 Nhóm công tác trực thuộc Hội nghị Quan chức cấp cao phụ trách về Thông tin ASEAN (SOMRI) và đánh giá cao tầm quan trọng của 3 Nhóm công tác nhằm tiếp tục phát triển lĩnh vực thông tin trong bối cảnh chuyển đổi số nhanh chóng cũng như thúc đẩy không gian mạng an toàn và bảo mật cho mọi công dân ASEAN, đặc biệt là các nhóm dễ bị tổn thương trong xã hội bao gồm người già, thanh niên, trẻ em và người khuyết tật.
Về hợp tác với các nước đối thoại, các Bộ trưởng Thông tin ASEAN cảm ơn các sáng kiến của các nước đối thoại (gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc) xúc tiến hợp tác với ASEAN thời gian qua cũng như trao đổi quan điểm, sáng kiến và biện pháp tăng cường xây dựng năng lực chuyên môn và kiến thức kỹ thuật với các nước ASEAN+3, ASEAN+Trung Quốc, ASEAN+Nhật Bản, ASEAN+Hàn Quốc.
AMRI 16 được Việt Nam đăng cai tổ chức tại thành phố Đà Nẵng, từ ngày 22 đến ngày 23 tháng 9 năm 2023 (các hoạt động khác, trong khuôn khổ AMRI 16, diễn ra trong các ngày 19, 20 và 21/9). Chủ đề xuyên suốt của AMRI 16 là “Truyền thông: Từ Thông tin đến Tri thức vì một ASEAN Tự cường và Thích ứng”. Hội nghị AMRI 16 nhất trí triệu tập AMRI lần thứ 17 và các Hội nghị liên quan tại Brunei Darussalam vào năm 2025./.
Thế Cương – T.Ngọc
