Ngày 22/9, chính phủ Iraq thừa nhận đã bị mất kiểm soát tại các khu thị trấn nhỏ vùng Sichar và mất liên lạc với hàng trăm binh lính bị bắt tại tại Fallujah, tỉnh Anbar.
Các báo cáo cho biết các binh sĩ của lực lượng chính phủ đã bị giết trong một vụ hành quyết có quy mô lớn. Một chính trị gia thuộc Liên minh cầm quyền Ali Bedairi nói rằng hơn 300 binh lính đã chết sau khi thất thủ trại Saqlawiya. Thủ tướng Iraq đã ra lệnh bắt giữ các quan chức có trách nhiệm cho dù trước đó một phát ngôn viên quân sự thông báo chỉ cho có 40 chết và 68 người mất tích.
Binh sĩ IS đang đứng trước đồn cảnh sát ở tỉnh Nineveh, Iraq
Một người lính bị bắt phát biểu trên một video được đăng trên mạng nói rằng: “Họ không cho chúng tôi thức ăn nước uống, thậm chí chúng tôi bị ép phải uống nước mặn”. Điều khó hiểu là hiện nay cuộc chiến của chính phủ Iraq chống lại IS lại thiếu sự có mặt của nhiều bộ tộc Hồi giáo dòng Sunni vốn là lực lượng mà các quan chức chính phủ Iraq và Mỹ hy vong sẽ đóng vai trò quyết định cho cuộc chiến này.
Một số bộ tộc Hồi giáo thay đổi lập trường đối với quân đội Mỹ
7 năm trước, các bộ tộc Hồi giáo dòng Sunni của Anbar và các khu vực khác đã hỗ trợ quân đội Mỹ cứu thoát các tù binh khỏi lực lượng Quaeda. Tuy nhiên, hiện các bộ tộc này đã thay đổi lập trường và mở cửa cho những kẻ cực đoan IS quay trở lại.
Trong kế hoạch tiêu diệt IS của tổng thống Obama, ông Haider al-Abadi sẽ được bổ nhiệm làm thủ tướng mới. Ông Haider al-Abadi là người đã cam kết xây dựng một chính phủ tốt đẹp hơn và sẽ đảm bảo các quyền lợi của bộ tộc Hồi giáo dòng Sunni.
Tuy nhiên, các tộc trưởng bộ tộc Sunni vẫn còn hoài nghi về điều này. “Người Sunni ở Anbar và các tỉnh khác đang bị chính phủ đàn áp và phân biệt đối xử. Cần phải có một chính phủ mới bao gồm những người không có tư tưởng phân biệt giáo phái hẹp hòi, nếu không các bộ tộc Hồi giáo dòng Sunni vẫn tiếp tục nổi dậy”, tộc trưởng tại Anbar Mohamed el-Bajjari cho hay.
Ông Mohamed el-Bajjari cũng bày tỏ sự thất vọng với Thủ tướng Abadi, người mà ông Obama ca ngợi sẽ làm cho chính phủ Iraq thay đổi và hoàn diện hơn, đồng thời cáo buộc quân đội Iraq đã không thực hiện đúng lời cam kết của Thủ tướng Abadi là ngừng bắn phá các khu vực dân sự trong cuộc chiến chống lại IS.
Tại thị trấn nhỏ Dhuluiya, một số nguồn tin cho rằng bộ tộc Jabouri Sunni đã tổ chức một cuộc vây hãm các lực lượng của IS trong vòng ba tháng qua. Tuy nhiên, các binh lính tại đây lại phủ nhận điều này và cho rằng các bộ tộc này đã bỏ rơi họ trong cuộc chiến chống lại IS.
“Vai trò của các bộ tộc người Sunni dường như không tồn tại. Có rất nhiều bộ tộc ở gần đây không thực sự nghiêm túc chống lại Nhà nước Hồi giáo, và họ không hề hỗ trợ chúng tôi”, viên phi công Ali al-Jabouri cho biết.
Một số bộ tộc Sunni tiếp tục hỗ trợ cuộc chiến chống IS
Ở một số nơi, có ba bộ tộc dòng Sunni đã sát cánh chiến đấu và hỗ trợ quân đội chính phủ Iraq. Máy bay chiến đấu của họ đã giúp quân đội chiếm lại các thị trấn nhỏ gần một con đập quan trọng ở phía tây Barwana và Haditha.
Một quan chức cho biết: "Những việc làm của họ cho thấy họ vẫn có thể muốn hỗ trợ quân đội”. Quân đội Iraq đã chuyển giao vùng lãnh thổ đã được tái chiếm lại cho phía cảnh sát địa phương. Các tộc trưởng bộ tộc Sunni ở đây khẳng định rằng mọi thứ sẽ được cải thiện.
Người đàn ông Iraq thuộc dòng Hồi giáo Sunni đang cầm vũ khí cùng với lực lượng an ninh để bảo vệ thị trấn Dhuluiyah chống lại IS vào tuần trước
Ông Wasfi al-Aasi, tộc trưởng các bộ tộc dòng Sunni, người đứng đầu Hội đồng Chính phủ Liên minh Các bộ tộc cho biết, các bộ tộc lớn nhất đã đồng ý ủng hộ Chính phủ trong việc chống lại IS và thiết lập các khu vực “bảo vệ quốc gia” cho sáu tỉnh của Iraq.
Tuy vậy, các quan chức Mỹ cũng thừa nhận rằng nhiều bộ tộc Sunni đã ít tin tưởng vào Chính phủ mới của Iraq khi “họ bị tước quyền bầu cử và bị lừa dối” – một quan chức nhận xét.
Nhà nước Hồi giáo cực đoan
Nhiều hình ảnh và video được phát tán rộng rãi tại những nơi mà lực lượng IS chiếm giữ bao gồm cả các tỉnh Fallujah và Mosul. Các hình ảnh cho thấy những thành viên cầm đầu IS đang bắt buộc nhà trường ở những nơi này áp dụng chương trình giảng dạy khắt khe, thành lập các tòa án Shariah và bắt buộc thay nhãn mới đối với xe của cảnh sát và phải ghi dòng chữ “cảnh sát Hồi giáo của Nhà nước Hồi giáo Iraq”.
Hôm thứ Hai, một phát ngôn của IS đã công bố các khuyến cáo cụ thể cho các chiến binh IS tại Tunisia, Libya, Yemen, Ai Cập rằng: “Hãy phá hủy các con đường bằng thuốc nổ, tấn công các căn cứ, tiến hành khám xét nhà cửa và chặt phăng đầu chúng”. Khuyến cáo này được yêu cầu áp dụng đối với bất kỳ công dân nào “không có niềm tin tôn giáo” và bất kỳ quốc gia nào tham gia vào việc can thiệp quân sự tại Iraq. Tuyên bố trên lưu ý phải “đặc biệt chú trọng tới bọn Pháp bẩn thỉu và tàn độc”.
Đối với các quốc gia khác, IS tuyên bố: “Các người sẽ gặp nguy hiểm… Các người rồi sẽ phải sợ hãi người Hồi giáo”.
